به گزارش تحریریه، نشریه آمریکایی «نیویورکر» در گزارشی نوشت، «جو بایدن» رئیس جمهوری آمریکا مدتی پس از تحلیف خود، «راب مالی» را به عنوان نماینده ویژه خود در امور ایران منصوب کرد. مالی تجربه طولانی در امور خاورمیانه دارد. در دوران دولت «باراک اوباما» رئیس جمهوری سابق آمریکا، او در تیمی که توافق هسته ‌ای ایران را در سال ۲۰۱۵ تهیه کرد، حضور داشت. این توافق که به طور رسمی به عنوان برنامه جامع اقدام مشترک شناخته می‌شود، مهمترین پیمان عدم اشاعه در بیش از ربع قرن گذشته بود.

پس از دستیابی به توافق هسته ای اما با ورود «دونالد ترامپ» به قدرت، وی در سال ۲۰۱۸ از برجام خارج شد. ایران نیز یکسال پس خروج آمریکا از برجام، پنج گام رو به عقب از مسیر تعهدات برجامی خود برداشت. در این گزارش آمده است: 

ایران اکنون دارای بزرگترین مجتمع های زیرزمینی شناخته شده در خاورمیانه است که در آنها برنامه های هسته ای و موشکی اجرا می شوند. بیشتر تونل ها در غرب ایران و رو به اسرائیل یا در سواحل جنوبی این کشور و رو به عربستان سعودی و دیگر شیخ نشین های خلیج فارس قرار دارند. پاییز امسال، تصاویر ماهواره ‌ای ساخت‌ وساز زیرزمینی جدید در نزدیکی «باختران» (کرمانشاه) وسیع ‌ترین مجتمع را ردیابی کردند. این تونل های سنگی بیش از هزار و ششصد فوت زیر زمین قرار دارند و طبق گزارش های دریافتی، برخی از این مجتمع ها کیلومترها وسعت دارند که ایران از آنها به عنوان «شهرهای موشکی» یاد می کند.

هفت رئیس جمهوری پیشین آمریکا نتوانسته اند نفوذ سیاسی و اهرم نظامی ایران را مهار کنند. از طرفی، بی اعتمادی های دو طرف به یکدیگر از زمان تسخیر سفارت ایالات متحده توسط دانشجویان ایران و بازداشت ۵۲ آمریکایی به مدت ۱۴ ماه عمیق تر شد. «جان لیمبرت» یکی لز گروگان های سابق گفت: «هر دو طرف یکدیگر را بسیار فریبکار، بدخواه و دروغگو می دانند. بنابراین هر پیشنهادی از طرف دیگری، به ویژه اگر پیشنهادی در آن به عنوان امتیاز ارائه شود؛ در نظر طرف مقابل دروغ و ابزاری برای فریب تلقی می شود».

تهران به جای اینکه به دلیل فشارهای ترامپ از اقدامات خود عقب نشینی کند، برنامه های هسته ای و موشکی خود را تسریع بخشید. از طرفی بایدن نیز به جز دیپلماسی، ابزارهای پیشگیرانه کمی در اختیار دارد و اقدام نظامی یک گزینه موثر برای بلند مدت نیست. پنج هفته پس از روی کار آمدن بایدن، ایالات متحده تلاش کرد تا روابط ایران با شبه نظامیان تحت کنترل آن را مختل کند. بنابراین دو فروند اف ۱۵ آمریکایی هفت بمب را بر سر ابوکمال انداختند. بمب های آمریکایی تاثیر کمی داشتند. اسرائیل نیز ده ها حمله هوایی در نزدیکی ابوکمال و صدها حمله دیگر به اهداف ایرانی در سوریه انجام داده است. این روند همچنان در سراسر مرز جریان دارد.

بایدن همچنین ابزار ارعاب را نیز امتحان کرده است. در ماه اکتبر، یک بمب افکن آمریکایی B-۱B از داکوتای جنوبی به سمت مرزهای ایران پرواز کرد. جت های جنگنده مصر، اسرائیل، عربستان سعودی و بحرین آن را در سراسر خاورمیانه اسکورت کردند. این راهکار نیز موفقیت آمیز نبود. مقامات آمریکایی اذعان دارند که این پروازها بیشتر برای اطمینان بخشیدن به متحدان در منطقه به جای ترساندن ایران انجام می شود.

تهران از این اقدامات هراسی ندارد. ایران در ماه اکتبر، یک حمله پهپادی به «التنف» یک پایگاه نظامی  آمریکا در سوریه که ۲۰۰ آمریکایی در آن مستقر هستند، انجام داد. التنف به دلیل موقعیت جغرافیایی و استقرار در مسیر حیاتی بین بغداد و دمشق و مسیر لبنان و مدیترانه ارزش استراتژیک دارد. هدف ایالات متحده از حضور در این قرارگاه ممانعت از انتقال تسلیحات و نفوذ ایران است. یک سایت خبری حزب الله حمله ایران به التنف را «مرحله جدیدی از رویارویی» برای خروج آمریکا از خاورمیانه توصیف کرد.

بنابراین بهترین راهکار دیپلماسی است. در این زمینه مالی پیشنهاد کرد که دو کشور به طور همزمان به توافق برگردند و سپس در مورد مراحل بعدی تصمیم بگیرند. آمریکا نمی‌ خواهد بدون اینکه اطمینان یابد ایران پیشرفت‌ های هسته‌ای خود را معکوس می‌کند، به سانتریفیوژهای قدیمی‌تر بازمی‌گردد، ذخایر اورانیوم خود را کاهش می‌دهد و اجازه بازرسی کامل را می ‌دهد، به ایران امتیاز بدهد. با همکاری پنج قدرت جهانی، ایالات متحده ممکن است به نحوی بتواند توافق هسته ای را بازگرداند. شایان ذکر است که اگر دیپلماسی متوقف شود و ایران به سرعت بخشیدن به برنامه هسته ای خود ادامه دهد، ایالات متحده ممکن است در سه ماهه اول سال ۲۰۲۲ با یک بحران هسته ای مواجه شود.

«مک کینزی» رئیس سازمان فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا(سنتکام) تحلیل کرد که درگیری با ایران چگونه ممکن است رخ دهد. او گفت: «اگر ایران به طور غیر مستقیم حمله کنند، یک جنگ خونین راه خواهد افتاد. ما به شدت آسیب خواهیم دید. البته در درازمدت پیروز خواهیم شد اما این روند یک سال یا بیشتر طول می کشد. همچنین در صورت درگیری، یک کمپین نظامی تمام عیار توسط اسرائیل یا ایالات متحده تقریبا به طور قطع باعث یک جنگ منطقه ای در چندین جبهه خواهد شد. ایران بهتر از هر زمان دیگری در تاریخ مدرن خود مسلح است و قدرت ‌های نظامی و سیاسی آن تندروتر از قبل هستند. بنابراین توافق هسته ‌ای می‌تواند تنها راهکار  همراه با کمترین چالش برای تعامل هشتمین رئیس ‌جمهوری آمریکا با ایران باشد».

پایان/